Ο ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, από τα κομψότερα βυζαντινά μνημεία της Μάνης, ανήκει στον τύπο του απλού τετρακιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου. Στην συμβολή των κεραιών του σταυρού υψώνεται μικρός τρούλος, που στηρίζεται σε τέσσερις μαρμάρινους κίονες. Στα ανατολικά προβάλλουν τρεις αψίδες για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών του ιερού βήματος.Ο ναός είναι κτισμένος κατά το πλινθοπερίκλειστο σύστημα δομής. Οι όψεις τουποικίλλονται μεπλούσιο κεραμοπλαστικό διάκοσμο. Αξιοσημείωτη είναι η ευρεία χρήση μικρών πήλινων αγγείων, που θυμίζουν φιαλοστόμια απλής μορφής, κυρίως στην οριοθέτηση τόξων αλλά και σε άλλα σημεία της τοιχοποιίας. Η δυτική όψη του ναού υπέστη μια ευρεία μετασκευή στα τέλη του 19ου αιώνα, πιθανώς μετά απόισχυρό σεισμό. Κατά τη νεότερη αυτή φάση ανακατασκευάστηκε πλήρως και το μοναδικό θυραίο άνοιγμα του ναού. Στο εσωτερικό του μνημείου σώζονται αξιόλογα δείγματα μανιάτικης μαρμαρογλυπτικής του 11ου και 12ου αιώνα:τα επιθήματα των τεσσάρων κιόνων, το μαρμάρινο τοξωτό τέμπλο, προσαρμοσμένο σε ένα μεταγενέστερο κτιστό τέμπλο του 18ου αιώνα και η αυθεντική πλάκα της αγίας τράπεζας. Ο μαρμάρινος ελκυστήρας του δυτικού σταυρικού σκέλουςπου είχε κλαπεί από αρχαιοκάπηλους πριν από περίπου είκοσι χρόνια, εντοπίστηκε πρόσφατα σε δημοπρασία του οίκου Christie’sκαι επεστράφη στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας, μετά από ενέργειες του Υπουργείου Πολιτισμού. Ο ναός καλύπτεται εσωτερικά με τοιχογραφίες στις οποίες διακρίνονται τρεις φάσεις. Η αρχαιότερη σώζεται αποσπασματικά κυρίως στον τρούλο και χρονολογείται στις αρχές του 13ου αιώνα. Το μεγαλύτερο τμήμα του ναού διακοσμείταιμε τοιχογραφίες που είχαν παλιότερα χρονολογηθεί στον 15ο-16ο αιώνα, αν και μάλλον συνιστούν έργο της επόμενης εκατονταετίας. Η αψίδα του ιερού βήματος και το κτιστό τέμπλο καλύπτονται με τοιχογραφίες λαϊκής τεχνοτροπίας του 18ου αιώνα. Ο ναός είχε θεωρηθεί παλιότερα κτίσμα του 11ου αιώνα και έχει μάλιστα χαρακτηριστεί από ορισμένους ερευνητές ως το αρχαιότερο παράδειγμα του συγκεκριμένου αρχιτεκτονικού τύπου στην χερσόνησο της Μάνης. Ωστόσο, η εξεζητημένη τοιχοποιία του σε συνδυασμό με την ευρεία χρήση φιαλοστομιών απλής μορφής υπαγορεύουν οψιμότερη χρονολόγηση, προς τα τέλη του 12ου ή τις αρχές του 13ου αιώνα. Σε μία τέτοια περίπτωση μέρος του γλυπτού διακόσμου του ναού –επιθήματα, μαρμάρινος ελκυστήρας– έχει χρησιμοποιηθεί εδώ σε δεύτερη χρήση, πρακτική συνηθισμένη στις βυζαντινές εκκλησίες της Μάνης. Σύγχρονο με την οικοδόμηση του ναού μπορεί να θεωρηθεί μόνο το μαρμάρινο τέμπλο. Το μνημείο, σε κακή κατάσταση διατήρησης έως το 2014, αντιμετώπιζε σοβαρά δομοστατικά προβλήματα. Σε πρώτη φάση στερεώθηκαν οι τοιχογραφίες του τρούλου από συντηρητές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας (2009), ενώ εκείνες του κυρίως ναού από ομάδα συντηρητών με επικεφαλής τον Γιάννη Σπανό (2013). Το μνημείο αποκαταστάθηκεαπό την Μνημειοτεχνική ΕΠΕ υπό την επίβλεψη του επιστημονικού προσωπικού της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας. Η δαπάνη για την εκτέλεση του έργου, συνολικού κόστους 30.000 ευρώ,καλύφθηκε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Στις εργασίες που πραγματοποιήθηκαν περιλαμβάνονταν η στερέωση των τοίχων και της θολοδομίας με εφαρμογή ενεμάτων, εφαρμογή συστήματος ελκυστήρων από ανοξείδωτο χάλυβα και η περιορισμένης έκτασης ανακατασκευή των κατεστραμμένων τμημάτων της τοιχοποιίας (παράθυρα ιερού βήματος) και των τόξων που υποβαστάζουν τον τρούλο. Η στέγη ανακατασκευάστηκε πλήρως με τα αυθεντικά μεγάλα μανιάτικα κεραμίδια, αφού προηγουμένως καθαρίστηκαν και εξυγιάνθηκαν οι θόλοι και ο τρούλος. Συντηρήθηκαν επίσης οι κίονες, τα επιθήματα και το μαρμάρινο τοξωτό τέμπλο. Τέλος, στερεώθηκαν τα αυθεντικά αρμολογήματα του ναού και αρμολογήθηκαν οι όψεις του, ενώ συμπληρώθηκαν οι σπασμένες πλίνθοι και τα φιαλοστόμια, κυρίως με κονίαμα κατάλληλης απόχρωσης.Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών αφαιρέθηκαν οι σιδερένιοι ελκυστήρες που είχαν τοποθετηθεί στο μνημείο στα τέλη του 19ου αιώνα.

The church of the Transfiguration of Christ isone of the most elegant examples of Byzantine Architecture in the Mani Peninsula. It’s a cross-in-square domed church of the four-columned variant.At the east side of the building three apses are projecting for the arrangement of the Holy Alter.The church is built with carved porous stones and bricks, according to the so called cloisonné system, typical in Byzantine Architecture of southern Greece. The exterior surfaces of the building are elaborated with rich brick decoration. Noteworthy is the use of small terracotta vessels that are embedded in the masonry surrounding arches or adorning the building’s facets. The west façade of the church underwent an extensive reconstruction at the late 19th c., probably after an earthquake.A substantial part of the sculptural decoration of the monument is almost intact, including the four columns and their capitals and the marble slab of the holy altar. Thefinest carved arched architrave, of the original templon screen, crowns today a masonrytemplon, which probably dates to the 18th c.A marble carved beam of the 11th c., originally placed at the west cross arm of the church, stolen almost twenty years ago by looters, was found recently already sold by Christie’s. After several actions of the Greek Ministry of Culture the stolen marble was repatriated in Messenia at 2014. Tree phases can be identified in the painted decoration of the church. The first layer, fragmentary preserved, dates back to the Byzantine period (early 13th c). The interior is mostly covered by frescoes that have been dated by some scholars in the 15th-16th c., though a later date (first half of the 17th c.) seems more probable.A third, post-Byzantine phase (18th c.) can be seen in the main conch of the altar and in the west side of the Post-Byzantine built templon. In a poor state of conservation until 2014, the church faced serious structural problems. At a first stage the frescoes of the dome and the nave have been stabilized by conservators of the Ephorate of Antiquities of Messenia (2009) and a team of conservators by Giannis Spanos (2013). The church was restored in an exemplary way in 2015-2016 by Mnimeiotechniki Ltd,under the supervision of the scientific staff of the Ephorate of Antiquities of Messenia. The completion of the project, whose total cost was 30.000€, was covered by the Public Investments Program. The restoration work included the consolidation of the walls and vaulting by injecting grout, the installation of a system of stainless-steel tie-beams, the limited reconstruction of damaged sections of the facades (windows of the apses) and the arches supporting the dome and the reconstruction of the roof with authentic tiles. The careful cleaning of the marbles in the interior of the churchhighlighted the importance of this group of fine sculptures.